Grodziska - czyli historia nieznana

Najbliższa miejscowość/Nazwa: Stare Miasto/ Szwedzki szaniec
Województwo: Pomorskie
Powiat : Sztumski 
Jak dotrzeć: Grodzisko położone jest około 1 km na północ-wschód od wsi Stare miasto, w zakolu rzeki  Dzierzgoń
Współrzędne geograficzne:
Stan grodziska: Bardzo dobrze zachowane. Grodzisko w kształcie owalu, otoczone fosą z pojedynczym wałem. Od strony rzeki brak wału, (być może osunął się). Dodatkowo znalazłem resztki wału przed grodziskiem, związany zapewne z podgrodziem lub stanowił dodatkową linię umocnień. Powierzchnia grodziska około 40 arów. Wysokość wałów dochodzi do 2,5  metra, głębokość fosy 1,5 metra.
Atrakcyjność grodziska: 5 (skala od 1 do 5)
Opis wypadu: Wyprawę rozpoczynam od bardzo ciekawego średniowiecznego kościoła w Stary Mieście. Kościół jest ślicznie położony na niewielkim wzniesieniu. To jeden z moich ulubionych kościołów w tej okolicy. Prosty wiejski gotyk i kamienno ceglane mury- takie jak lubię. Na lokalnych forach przeczytałem że podobno kiedyś wisiał w nim obraz Rembrandta. Warto zatrzymać się na chwilę i obejrzeć ten uroczy kościółek.

Na zdjęciu powyżej  grób córki ostatniego zarządcy w majątku W Prakwicach

Mam problemy ze znalezieniem odpowiedniej drogi,  która poprowadzi mnie w okolice grodziska. Wiem, że grodzisko zlokalizowane jest w zakolu rzeki, wiec najpierw staram sie wyjść z wioski następnie trawersuje rozorane pola w kierunku rzeki.
Posuwam się w góre rzeki, a sama rzeka zmienia swój charakter. Nurt staje sie bardziej bystry,  rzeka płynie teraz w głębokim jarze ( głębokość dochodzi do 20 metrów). Głęboki jar upewnia mnie że zmierzam w dobrym kierunku. Po drodze ciekawostka, znajduję sporej wielkości kamień z niemieckimi napisami. To jeden z kamieni cesarza Wilhelma. Cesarz ten uwielbiał polować w okolicy Dzierzgonia i Kamieńca  Co bardziej udane polowania celebrował specjalnymi kamieniami z krótkim opisem polowania. Ten który odnalazłem jest poswięcony dębowi cesarskiemu, który cesarz posadził właśnie w tym miejscu. Po dębie pozstał tylko stary pień.

Już zaczynam się zastanawiać czy nie przegapiłem grodziska jak to już nie raz mi się zdarzało. I właśnie wtedy z daleka dostrzegam kilkumetrowe wały. Grodzisko jest położone w większym zakolu rzeki Dzierzgonka. W tym miejscu brzegi jaru maja wysokość kilkanastu metrów. Rzeka otacza grodzisko trzech stron. Miejsce ma wybitne walory obronne.  Wał aktualnie ma wysokość około 2/3 metrów . Z wałów grodziska mamy piękny widok na głęboki jar rzeki.

Na zdjęciu powyżej stara droga prowadząca do grodziska

Zdjęcia powyżej przedstawiają  w  wały grodziska ze starego miasta

Teren grodziską porastają 100 letnie dęby, podkreslają wiekowość tego miejsca i nadają uroku. Pogoda mi sprzyja słoneczko dopiero co wzeszło i dobrze oświetla teren grodziska. Niedaleka grodziska odnajduję pozostałości wału, który prawdopodnie był pierwszą linią obrony lub wyznaczała granice podgrodzia. Piękne miejsce - głęboki jar rzeki, wokół szumią stare drzewa, czujemy tutaj upływ wieków. Grodzisko bardzo widowiskowe.

Powyżej ślady dodatkowego wału towarzyszącego grodzisku.

Historia: Wg znalezionych przeze mnie źródeł jest to  pruskie grodzisko średniowieczne. Powstało 'na potrzeby' walk z Krzyżakami około roku 1230. Zostało zniszczone przez krzyżaków w trakcie walk z plemionami pruskimi.
Badania archeologiczne: Przed II wojną światową Niemcy prowadzili badania sondażowe. Po wojnie badanie były przeprowadzane w  roku 1973 i 1987.

Jest ich - wbrew pozorom - bardzo dużo. W najbliższej okolicy znajdzie się kilka lub kilknaście takich miejsc. Miejsc, w których żyli i bronili się nasi przodkowie - grody i grodziska. Najlepiej zachowane znajdują się zazwyczaj w lasach lub w miejscach bardziej odludnych, te nie zachowane to zazwyczaj miejsca gdzie później powstały zamki i miasta albo zwyczajnie zostały rozorane przez rolników. Czasami do naszych czasów pozostał niepozorny pagórek na końcu półwyspu lub pozostała zwyczajowa nazwa tego miejsca. Grodziska to obiekty zazwyczaj mało znane, tymczasem stanowią pomiątkę po naszych przodkach sięgającą czasów od kilkuset do około czterech tysięcy lat wstecz. Od kilku lat staram się odwiedzać takie miejsca. Szperam po internecie, przeglądam stare mapy, szukam informacji w opracowaniach archeologicznych. Następnie wybieram się (bardzo często z rodziną) na spacer starają się odszukać grodzisko. Efekty są zazwyczaj pozytywne, choć nie raz zdarzało mi się błądzić i wracać do domu bez 'zdobyczy'. Czasami trzeba wybrać się ponownie, poszukać lepszych dojść. Raz trafiło mi się grodzisko widoczne 'z daleka', ale było z trzech stron otoczone bagnami w gęstym lesie. Dodatkowo wokół wzgórza gdzie najdowało się grodzisko wiła się rzeka.  Musieliśmy wrócić z powrotem, dokładnie przestudiować mapy i za kilka tygodni zrobiliśmy następne podejście - tym razem pełny sukces grodzisko zostało zdobyte !
Celem tego bloga jest popularyzacja turystyki archeologicznej i poznawania niezwykle ciekawych zabytków jakimi są grodziska. W każdym kolejnym wpisie będę przedstawiał grodzisko które udało mi/nam  się odwiedzić. Może zainspiruje to kogoś  z Was do odnalezienie takich miejsc w swojej okolicy i poznania w ten sposób historii swoich rodzinnych stron. Jestem otwarty na wspólne poznawawnie grodzisk, miejsc dawnego kultu itp.  Chętnie dowiedziałbym się o grodziskach z Waszych okolic, szczególni tych może mniej imponujących ale przez to nie odnotowanych w oficjalnych publikacjach.

Na zdjęciu powyżej grodzisko w  Stradowie (woj. Świętokrzyskie). Jedno z największych grodzisk znajdących się na terenie Polski.