Grodziska - czyli historia nieznana

Najbliższa miejscowość/Nazwa: Kamionka/Poganek
Województwo: Warmińsko-Mazurskie
Powiat: Iławski
Jak dotrzeć: Grodzisko położone jest na półwyspie jeziora Slim, niedaleko Iławy
Stan grodziska: Grodzisko dobrze zachowane. Pojedyncza linia wałów
Atrakcyjność grodziska: 4 ( w skali 1-5)
Opis: Poganek to bardzo dobrze znane grodzisko ziemi iławskiej. Odnotowuje je wiele źródeł. Wieś Kamionka w której leży grodzisko ma prastare korzenie. Przez Kamionkę przechodził ważny szlak handlowy - Via Regia, tutaj zatrzymywali się kupcy na odpoczynek. Za czasow pruskich wieś nazywała się Protest. Do grodziska startuje od strony Iławy, czerwonym szlakiem. Szlak wiedzie mnie leśną drogą, wzdłuż której wytyczona jest ścieżka edukacyjna. Mijam podmokły las, dawne wilcze doły- bardzo dobra wyprawa z kijkami nordic walking.
Docieram do brzegów niezwykle urokliwego jeziora slim.

Na zdjęciu powyżej  piękne jezioro Slim.

Dawna Via Regia wiedzie mnie wzdłuż jeziora. Docieram w końcu do Kamionki (jesteśmy jakieś 5 km od Iławy), już z daleka widzę górujące nad okolicą wzniesienie blisko jeziora. Na jego szczycie znajduje się cel dzisejszej wyprawy. Przechodzę  przez wieś i zaczynam kombinować jak dotrzeć na półwysep. Jak zawsze  okazuje się, że de fakto idę dokoła, a droga która powinna być najprostrzą prowadzi w niezłą gestwinę.

Zalesiona górka w oddali to właśnie Poganek.

Po małym błądzeniu trafiam w końcu na grodzisko. Lubię tą chwilę kiedy z oddali widzę już linię wałów, wtedy wiem że znowu się udało :). Wały otaczają szczyt sporego pagórka. Wał najwyższy jest od strony lądu, najniższy od strony jeziora. Wały mają wysokość od 1 m do około 2,5 w najwyższym punkcie grodziska. Wał  poprowadzony jest  po linii elipsy.

Na zdjęciach powyżej wały i majdan grodziska

Robię sobie spacerek wałami grodziska zastanawiając się jak to wyglądało 1000 lat temu. Na dole leżała spora wioska położona przy szlaku handlowym, zapewne mieszkańcy również zajmowali się handlem. W razie napadów, wojen mieszkańcy szukali schronienia za palisadą grodu na półwyspie. Z półwyspu roztacza się piękny widok na jezioro Slim. W ogóle okolica bardzo sprzyja spacerom, polecam niedaleki zamek krzyżacki w Szymbarku. Grodzisko nie zawodzi. Pod tym linkiem trafimy na stronę z legendą związana z grodziskiem.

Badania archeologiczne:

Nazwa/Najbliższa miejscowość: Lasy pomiedzy Kamieńcem a Stary Dzierzgoniem

Województwo: Pomorskie

Powiat: Sztumski

Jak dotrzeć: Grodzisko położone jest w lasach w połowie drogi miedzy Starym Dzierzgoniem a Kamieńcem w lasach. Teren bagnisty.

Współrzędne geograficzne: więcej informacji

Stan grodziska: Grodzisko dobrze zachowane. Prostokątkna linia wałów, głęboka bagnista fosa Grodzisko nie odnotowane w popularnych.

Atrakcyjność grodziska: 5

Opis wypadu: O grodzisku dowiedziałem się przypadkowo śledząc lokalne forum pasjonatów ziemi suskiej. Szybko zorientowałem się, że chodzi prawdopodobnie niewielkie grodzisko/gródek. Wyprawę rozpoznawczą połączyłem z rodzinnym grzybobraniem . Razem z tatą ruszyliśmy w poszukiwanie grzybów i  grodziska :). Było to stosunkowo trudne, miałem mało wskazówek, żeby precyzyjnie określić położenie grodziska. Pomogło nam szczęscie i tak zwany nos.

Na zdjęciu powyżej, mój tata idze wałem grodziska, po obu stronach bagno.

Grodzisko jest bardzo interesujące. Połozonej jest na skraju bagnistego lasu. Otaczonej jest wałem wysokosci od 1 do 2 metrów. Wał układa sie w kształ prostokątu o bokach jakies 50 na 30 metrow.Wnętrze wału wypełnia podmokły, bagnisty teren. Samo grodzisko to wyspa o 10 metrowej średnicy położona na bagnistym terenie w obrębie wałów. Z jednej strony wał jest bardziej rozbudowany. Prawdopobnie w tym miejscu była niewielka osada podgrodowa. Na wyspę prawdopodnie prowadził krótki most. Wokół wału rozciaga się podmokły las. Grodzisko wydaje się zupełnie zagubione w gęstym bagnistym lesie . Pomimo, że do drogi od grodziska jest jakieś 300-400 metrów. Miejsce zupełnie dziewicze i to jest jego urok. Jedno z piekniejszych grodzisk jakie widziałem. Nie ze względu na jakieś wielkie założenia obronne, ale ze względu na swoje położenie.

Na zdjeciu powyżej wał grodziska porośniety drzewami.

Zdjęcie zrobione z wału w oddali widać wyspę-grodzisko.

Na powyższych zdjęciach widać wał grodziska.

Dwa powyższe zdjecia przedstawiając wyspę-grodzisko.

Wokół  rośnie pełno młodych  brzózek- pięknie. Dawałem sobie bardzo mało szans na znalezienie grodziska- a udało nam się znaleźć  grodzisko i całkiem sporo grzybów. Co ciekawe - nie znalazłem infomacji w źródłach archeologicznych na temat tego grodziska. Prawdopodobnie obiekt nie był nigdy badany.

Teren porośniety jest takim laskiem brzozowym jak na zdjęciu powyżej.

Badania archeologiczne: Brak informacji

Najbliższa miejscowość/Nazwa: Stare Miasto/ Szwedzki szaniec
Województwo: Pomorskie
Powiat : Sztumski 
Jak dotrzeć: Grodzisko położone jest około 1 km na północ-wschód od wsi Stare miasto, w zakolu rzeki  Dzierzgoń
Współrzędne geograficzne:
Stan grodziska: Bardzo dobrze zachowane. Grodzisko w kształcie owalu, otoczone fosą z pojedynczym wałem. Od strony rzeki brak wału, (być może osunął się). Dodatkowo znalazłem resztki wału przed grodziskiem, związany zapewne z podgrodziem lub stanowił dodatkową linię umocnień. Powierzchnia grodziska około 40 arów. Wysokość wałów dochodzi do 2,5  metra, głębokość fosy 1,5 metra.
Atrakcyjność grodziska: 5 (skala od 1 do 5)
Opis wypadu: Wyprawę rozpoczynam od bardzo ciekawego średniowiecznego kościoła w Stary Mieście. Kościół jest ślicznie położony na niewielkim wzniesieniu. To jeden z moich ulubionych kościołów w tej okolicy. Prosty wiejski gotyk i kamienno ceglane mury- takie jak lubię. Na lokalnych forach przeczytałem że podobno kiedyś wisiał w nim obraz Rembrandta. Warto zatrzymać się na chwilę i obejrzeć ten uroczy kościółek.

Na zdjęciu powyżej  grób córki ostatniego zarządcy w majątku W Prakwicach

Mam problemy ze znalezieniem odpowiedniej drogi,  która poprowadzi mnie w okolice grodziska. Wiem, że grodzisko zlokalizowane jest w zakolu rzeki, wiec najpierw staram sie wyjść z wioski następnie trawersuje rozorane pola w kierunku rzeki.
Posuwam się w góre rzeki, a sama rzeka zmienia swój charakter. Nurt staje sie bardziej bystry,  rzeka płynie teraz w głębokim jarze ( głębokość dochodzi do 20 metrów). Głęboki jar upewnia mnie że zmierzam w dobrym kierunku. Po drodze ciekawostka, znajduję sporej wielkości kamień z niemieckimi napisami. To jeden z kamieni cesarza Wilhelma. Cesarz ten uwielbiał polować w okolicy Dzierzgonia i Kamieńca  Co bardziej udane polowania celebrował specjalnymi kamieniami z krótkim opisem polowania. Ten który odnalazłem jest poswięcony dębowi cesarskiemu, który cesarz posadził właśnie w tym miejscu. Po dębie pozstał tylko stary pień.

Już zaczynam się zastanawiać czy nie przegapiłem grodziska jak to już nie raz mi się zdarzało. I właśnie wtedy z daleka dostrzegam kilkumetrowe wały. Grodzisko jest położone w większym zakolu rzeki Dzierzgonka. W tym miejscu brzegi jaru maja wysokość kilkanastu metrów. Rzeka otacza grodzisko trzech stron. Miejsce ma wybitne walory obronne.  Wał aktualnie ma wysokość około 2/3 metrów . Z wałów grodziska mamy piękny widok na głęboki jar rzeki.

Na zdjęciu powyżej stara droga prowadząca do grodziska

Zdjęcia powyżej przedstawiają  w  wały grodziska ze starego miasta

Teren grodziską porastają 100 letnie dęby, podkreslają wiekowość tego miejsca i nadają uroku. Pogoda mi sprzyja słoneczko dopiero co wzeszło i dobrze oświetla teren grodziska. Niedaleka grodziska odnajduję pozostałości wału, który prawdopodnie był pierwszą linią obrony lub wyznaczała granice podgrodzia. Piękne miejsce - głęboki jar rzeki, wokół szumią stare drzewa, czujemy tutaj upływ wieków. Grodzisko bardzo widowiskowe.

Powyżej ślady dodatkowego wału towarzyszącego grodzisku.

Historia: Wg znalezionych przeze mnie źródeł jest to  pruskie grodzisko średniowieczne. Powstało 'na potrzeby' walk z Krzyżakami około roku 1230. Zostało zniszczone przez krzyżaków w trakcie walk z plemionami pruskimi.
Badania archeologiczne: Przed II wojną światową Niemcy prowadzili badania sondażowe. Po wojnie badanie były przeprowadzane w  roku 1973 i 1987.